Παρασκευή 29 Μαΐου 2015

Η Σύμβαση της Χάγης και η προστασία μνημείων σε εμπόλεμες περιοχές

Οι μαζικές καταστροφές μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησαν το 1954 στην υιοθέτηση της Σύμβασης της Χάγης για την Προστασία Πολιτιστικών Αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης...


Η Σύμβαση της Χάγης και η προστασία μνημείων σε εμπόλεμες περιοχές

Έξι δεκαετίες μετά, ο διάλογος για το πώς μπορούν να προστατευθούν τα μνημεία σε εμπόλεμες περιοχές θεωρείται όχι μόνο επίκαιρος, αλλά και αναγκαίος, αρκεί να φέρει κάποιος στο μυαλό του το τι συμβαίνει στο Ιράκ και τη Συρία.

Τους τελευταίους μήνες η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί μουδιασμένη τις καταστροφές που υφίστανται χώροι και...
μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους: βαριοπούλες και μπουλντόζες ισοπεδώνουν την ιστορία χιλιετιών στη Χάτρα, τη Νιμρούντ, το Μουσείο Μοσούλης, ενώ στο στόχαστρο έχει μπει τώρα η Παλμύρα. 

Προς το παρόν δεν έχουν καταγραφεί ζημιές, όμως οι τζιχαντιστές προανήγγειλαν μέσω ραδιοφώνου την καταστροφή αγαλμάτων επειδή τα θεωρούν «σύμβολα ειδωλολατρίας». Η δήλωση έγινε στον αντικαθεστωτικό ραδιοφωνικό σταθμό Alwan της Συρίας.

Εκτός από τις μαζικές καταστροφές αρχαιοτήτων στη διάρκεια πολεμικών συγκρούσεων, ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που καλείται η διεθνής κοινότητα να αντιμετωπίσει είναι η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών. Άλλωστε το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων αποτελεί μία από τις βασικές πηγές χρηματοδότησης των τζιχαντιστών.

Να σημειωθεί ότι πριν λίγες ημέρες υιοθετήθηκε, έπειτα από πρωτοβουλία της Ελλάδας, η Διεθνής Διακήρυξη με την οποία τα 128 κράτη-μέρη στη Σύμβαση της UNESCO του 1970 δεσμεύονται να καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε να σταματήσει η παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και εν γένει πολιτιστικών αγαθών.

Απαντήσεις για το πώς μπορεί η διεθνής κοινότητα να βάλει τέλος στις φρικαλεότητες και να προστατεύσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς θα επιχειρήσουν να δώσουν έλληνες και ξένοι επιστήμονες που θα λάβουν μέρος στην ημερίδα με θέμα «Πολιτιστική Κληρονομιά: Προστασία και Αντιμετώπιση Κινδύνων» που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 29 Μαΐου στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η ημερίδα διοργανώνεται από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και τη Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, με αφορμή τη συμπλήρωση (το 2014) 60 χρόνων από την υιοθέτηση της Σύμβασης της Χάγης και του Α' Πρωτοκόλλου της (1954), καθώς και τη συμπλήρωση 15 χρόνων από την υπογραφή του Β' Πρωτοκόλλου της Σύμβασης (1999).

Εκτός από τις βασικές αρχές της Σύμβασης και των Πρωτοκόλλων της, οι ομιλητές θα περιγράψουν το ρόλο και τις δυνατότητες που έχουν διεθνείς οργανισμοί και μη κυβερνητικές οργανώσεις αναφορικά με την προστασία πολιτιστικών αγαθών.

Μεταξύ των ομιλητών είναι η Κ. Δασκαλάκη, πρέσβης, Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, η Τέτη Χατζηνικολάου, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του ICOM, καθώς επίσης εμπειρογνώμονες της UNESCO και της ICORP, νομικοί αλλά και στελέχη διευθύνσεων και υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού.

Η Σύμβαση
Η Σύμβαση για την Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης αποτελεί την πρώτη διεθνή Σύμβαση που έχει ως αποστολή αποκλειστικά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιπτώσεις πολέμου. Το Α' Πρωτόκολλο της Σύμβασης αφορά στην παρεμπόδιση της εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών από κατεχόμενα εδάφη και τη διασφάλιση της επιστροφής τέτοιων αγαθών στα κράτη από τα οποία είχαν μετακινηθεί. Η Ελλάδα υιοθέτησε την Σύμβαση και το Α’ Πρωτόκολλο το 1981. 


Το 1999, μετά τις καταστροφές πολιτιστικών αγαθών στη διάρκεια πολεμικών συγκρούσεων που έλαβαν χώρα στα τέλη της δεκαετίας '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90, κρίθηκαν αναγκαίες ορισμένες τροποποιήσεις στη Σύμβαση κι έτσι υιοθετήθηκε Β' Πρωτόκολλο.
Η Ελλάδα διανύει την τρίτη θητεία της στη 12μελή Διακυβερνητική Επιτροπή του Β’ Πρωτοκόλλου -θητεία η οποία λήγει το 2017.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου