Η μείωση της μεταβατικής περιόδου από δεκαπέντε σε δέκα χρόνια για το θέμα των εγγυήσεων και επεμβατικών «δικαιωμάτων», με ρήτρα αναθεώρησης, θα εξαρτηθεί από το θέμα των τεσσάρων ελευθεριών, όπως όμως το «διαβάζει» η Άγκυρα...
του Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Αυτή είναι η θέση της Τουρκίας και στη μετά Κραν Μοντάνα περίοδο, όπως προκύπτει από επαφές που πραγματοποιεί η Άγκυρα με ξένους αξιωματούχους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η Τουρκία μετά και την...
κατάθεση των προτάσεων του Προέδρου Αναστασιάδη στο Κραν Μοντάνα, που σε μεγάλο βαθμό ικανοποιούσαν τα τουρκικά αιτήματα, σύμφωνα και με τον Έσπεν Μπαρθ Άιντε που ενημέρωσε σχετικά ξένους πρέσβεις, φαίνεται να θέλει επιπρόσθετες παραχωρήσεις. Η αξίωση επικεντρώνεται, κυρίως, σε ένα βασικό θέμα. Αυτό που αφορά την εφαρμογή για Τούρκους πολίτες των τεσσάρων ελευθεριών που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η τουρκική πλευρά ζητά να ισχύσει η ίδια ίση μεταχείριση Ελλαδιτών και Τούρκων υπηκόων στην Κύπρο (αναλογία 1:1). Τούτο σημαίνει, πως πέραν από όσους θα πάρουν υπηκοότητα μετά την επίτευξη συμφωνίας, που καθορίστηκε στις 220.000 (Τουρκοκύπριοι και έποικοι), τους εποχικούς εργάτες, τους φοιτητές, τους εργαζόμενους σε τουρκικές εταιρείες, τους τουρίστες, θα μεταφερθούν και άλλοι περίπου 30.000 για να «ισοφαρίσουν» με τους Ελλαδίτες που διαμένουν στην Κύπρο. Η εξίσωση, αν και προβληματική καθώς επηρεάζει Ευρωπαίους πολίτες και υποβαθμίζει/περιορίζει δικαιώματα, αποτελεί τελική θέση για Άγκυρα.
Θέλει το καθεστώς Ερντογάν να μεταφέρει κι άλλους Τούρκους στο νησί, μετά που εξασφάλισε πως όσοι βρίσκονται σήμερα στα κατεχόμενα θα παραμείνουν είτε ως υπήκοοι είτε με κάποια άλλη ιδιότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, τόσο η Άγκυρα όσο και ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος πραγματοποιεί επαφές για ενημέρωση για το Κυπριακό, υποστηρίζουν πως στο θέμα των Εγγυήσεων η θέση που υποβλήθηκε μπορεί να διαφοροποιηθεί μόνο σε ό,τι αφορά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, από 15 σε 10 χρόνια. Επιμένουν πως δεν θα υπάρχει καταληκτική ημερομηνία, αλλά αναθεώρηση για συζήτηση μεταξύ των εμπλεκομένων για συνέχιση ή κατάργηση του συστήματος. Κοντολογίς χωρίς τη συγκατάθεση της Τουρκίας να μην μπορεί να υπάρξει αλλαγή του συστήματος Εγγυήσεων και των επεμβατικών «δικαιωμάτων».
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, για την Άγκυρα, ανεξαρτήτως τι λέγεται και διαρρέεται, κόκκινη γραμμή είναι το θέμα των στρατευμάτων. Οι Τούρκοι θέλουν μόνιμη παρουσία στρατευμάτων στο νησί, επικαλούμενοι τους Τουρκοκύπριους. Η παρουσία, σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας, θα είναι, κατά την τουρκική εκδοχή, μειωμένη. Σε επαφές που έχουν πραγματοποιήσει με ξένες κυβερνήσεις, οι Τούρκοι αξιωματούχοι θεωρούν πως ο αριθμός των στρατευμάτων θα κινείται στους 2.000 και θα εδρεύουν σε μια στρατιωτική βάση, που θα είναι κυρίαρχη και θα βρίσκεται στο τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο. Αυτή η βάση, κατά πάσα πιθανότητα θα είναι στην περιοχή της Κυθρέας, όπου σήμερα βρίσκεται συγκεντρωμένη η μεγαλύτερη δύναμη πυρός των κατοχικών δυνάμεων. Το γεγονός ότι η περιοχή βρίσκεται κοντά στη Λευκωσία ενισχύει πληροφορίες πως στόχος τους είναι να δημιουργηθεί βάση στην Κυθρέα. Μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων με μικρότερες εγκαταστάσεις διαθέτει ο κατοχικός στρατός στο Μαυραθόβουνο, Άσσια και Κιόνελι. Πρόσφατα έχει αναβαθμίσει το στρατόπεδο στον θύλακα των Κοκκίνων.
Είναι προφανές πως με τέτοιες θέσεις, που εκφράζονται από τουρκικής πλευράς δεν μπορεί να υπάρξει προοπτική για να σπάσει το αδιέξοδο. Στο θέμα της Ασφάλειας, η θέση της Άγκυρας απομακρύνει τις δυνατότητες για σύγκλιση απόψεων και η Λευκωσία δεν έχει πολλά περιθώρια να αποδεχθεί μια τέτοια ρύθμιση.
Την ίδια ώρα, η Αθήνα έχοντας μια πλήρη συνολική προσέγγιση (έγγραφο Κοτζιά) συνεχίζει στην ανάδειξη της πρότασής της ως της μόνης επιλογής για μια χώρα που είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την ίδια ώρα, η Βρετανία, επιμένοντας σε μια μεσοβέζικη θέση, αρχικά έκανε λόγο για κατάργηση των Εγγυήσεων (νοουμένου ότι δεν θα επηρεαστούν οι Βάσεις της), προς το τέλος της Πενταμερούς Διάσκεψης, στο Κραν Μοντάνα παρουσιάστηκε «να βλέπει με συμπάθεια τις τουρκικές ανησυχίες» στο θέμα της Ασφάλειας. Τούτο είχε εξοργίσει την Αθήνα και αυτό εκφράστηκε και με τις προειδοποιητικές βολές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά προς τον Βρετανό υφυπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις σερ Άλαν Ντάνκαν, στη διάρκεια του τελευταίου δείπνου πριν την κατάρρευση της Πενταμερούς.
Είχε ενώπιόν του κείμενο συμφωνίας ο Γ.Γ. – Δεν το παρουσίασε, προσπάθησε να το καταγράψει ενώπιον όλων – Κλειδί οι δύο εκθέσεις του ΟΗΕ
O Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, στην τελική φάση της Πενταμερούς Διάσκεψης στον Κραν Μοντάνα, είχε μαζί του έτοιμο κείμενο για να το θέσει ενώπιον των συμμετασχόντων και να συμφωνηθεί. Δεν το κατέθεσε, αλλά επέλεξε να το καταγράψει ενώπιον όλων των συμμετασχόντων με στόχο να προκύψει ως «ιδιοκτησία» τους. Αυτό το εγχείρημα δεν πέτυχε, καθώς από την πρώτη γραμμή, το πρώτο σημείο, που αφορούσε το θέμα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων, η Τουρκία αντέδρασε και τίναξε στον αέρα την Πενταμερή. Αυτό το κείμενο, παρά το γεγονός ότι υπάρχει, δεν έχει παρουσιαστεί στις εμπλεκόμενες πλευρές. Σε ό,τι αφορά το πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο η Λευκωσία έχει αποδεχθεί ως βάση για συζήτηση, δεν έχει ποτέ κατατεθεί από τον Γενικό Γραμματέα. Τα στοιχεία που υπάρχουν καταγεγραμμένα έχουν προκύψει μετά από ανάγνωση τους από τον Έσπεν Μπαρθ Άιντε στις 4 Ιουλίου. Ο Νορβηγός αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού προχώρησε στην ανάγνωση των σημείων μετά από τηλεφωνική συνεννόηση που είχε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Δεν αποκλείεται τόσο το σημείωμα του Γενικού Γραμματέα, που δεν παρουσιάσθηκε ποτέ, όσο και το πλαίσιο Γκουτέρες, που διαβάσθηκε, να περιληφθούν στην έκθεση που θα ετοιμάσει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Δεδομένο είναι πως θα περιληφθούν στη δεύτερη έκθεση που θα ετοιμαστεί για εσωτερική χρήση του ΟΗΕ.
ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΜΕ ΤΥΜΠΑΝΟΚΡΟΥΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΟΥ ΑΠΕΤΥΧΕ
ΕΙΝΑΙ η πρώτη φορά που η αποχώρηση Ειδικού Συμβούλου του ΟΗΕ για το Κυπριακό γίνεται με τυμπανοκρουσίες, αποχαιρετιστήριες δεξιώσεις, δηλώσεις, δώρα. Είναι η πρώτη φορά που απεσταλμένος του Διεθνούς Οργανισμού επέλεξε να παίξει και με τα εσωτερικά πολιτικά δρώμενα της Κύπρου αλλά και της Ελλάδος. Παρόμοιες συμπεριφορές υπήρξαν και στο παρελθόν, όχι όμως στον βαθμό που παρουσιάστηκαν τώρα με τον κ. Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Ο Νορβηγός ακολούθησε την πεπατημένη ως προς τις παρεμβάσεις του στο Κυπριακό, διαδικασία και ουσία, παράλληλα όμως κινήθηκε και με πολιτικούς όρους. Έκτισε γέφυρες με διάφορους παράγοντες της κυπριακής κοινωνίας επιχειρώντας την κατάλληλη στιγμή να τύχει στήριξης. Οι υπερβολές του, η προσαρμοστικότητά του σε κάποια ζητήματα στη βούληση των ισχυρών οδήγησαν την αποστολή του σε αποτυχία. Και επειδή επιχειρείται να παρουσιαστεί η ελληνοκυπριακή πλευρά να είναι μονίμως διαμαρτυρόμενη με τους απεσταλμένους του ΟΗΕ, αυτό δεν ισχύει. Αξίζει μια ιστορική αναδρομή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου